Von Martin Pitoia (Palas)

Eguna goizeko 3:30etan hasi dugu. Kotxez 3 ordu egin ondoren, Portaletera iritsi gara. Sokak, aldakatik zintzilik ditugun jostailuak, kaskoa eta motxila hartu eta hormaren bila goaz, bi ordu exkax lo eginda. Goizeko 7ak dira Soques-eko aparkalekuan eta malda gora goaz astoak baino pixu gehiagorekin. Azkar joan nahi genuen, arratsalderako ekaitz eta tximistak zetozela irakurri baikenuen...

9:30eta iritsi ginen Arremouliteko aterpetxera eta, Von Martin pitoia egin ostean, bertan geratzeko intentzioa genuenez, bi ohe erreserbatu nahi izan genituen. Zorte handia izan genuen, aterpetxeko zaindariak 10 minutu lehenago bikote batek erreserba bertan behera utzi zuela esan zigun eta. Lekurik ez bagenuen, beldur ginen non lo egingo genuen ekaitzak harrapatzen bazigun.

11:30etan gainditu genuen Ledormeur tximiniara (bide normala) doan lepoa. Lepo hau pasa eta berehala, ezkerreruntz igotzen den kanala jarraitu behar da, arrasto txuri bat duen horma batekin topo egin arte. Hau da Von Martin pitoira igotzeko bide normala, baina guk bidearekin huts egin genuen. Kanalaren erdian elur pala bat genuen eta beldurra ematen zigunez alde batetik bestera zeharkatzea, ezkerreko horman zegoen tximinia batetik gora igo ginen, jakin gabe zein zailtasun aurkituko genituen. Hemendik aurrera, soka atera genuen eta harri nazkagarria zuen bide honetatik gora hasi ginen Von Martin pitoia igotzeko bide normalaren bila.

Bide berria:

1. luzea (II, 20 m.):  Ezker horman sartu ginen tximinia batetik barrena. Lehen metroak oso errazak, baina harria benetan ustela zegoen.

2. luzea (IV, 60 m.): Tximiniatik jarraitu genuen, orain eskuineruntz. Hasiera batean ez du igoera zaila ematen, baina pare bat pausu delikatu dauzka. Gainera, harriaren kalitate txarrak ez digu seguru dinamikorik sartzen uzten.

3. luzea (II+, 50 m.): Tximinia amaitu ondoren, ertzera irteten gara. Frantziar aldetik bordeatuko dugu eta destrepe txiki batekin, bide originalaren lepora irtengo gara.

Bide normalean gaude jada. Puntu hau baino lehen, ohiko bidetik etorriz gero, IIko luze bakar bat dago.

1. luzea (III+, 30 m.): Bloke handiak dituen ertzetik gora igotzen gara. Zailtasun nagusiena, bloke hauek saihestean datza. Bilera hauetako bloke batean egiten dugu.

2. luzea (IV, 40 m.): Parean dugun horma bertikala ekiditeko, eskuinera hartu behar dugu nahitaez. Horretarako, hormaren eskuinerantz hartu beharko dugu destrepe txiki baino oso aereo baten bidez. Guregandik 5 bat metro beherago, kordino batzuk ikusiko ditugu, baina beheragi dago bilera bat bertan egiteko. 15 bat metro eskuinera egin ondoren, gora hasten gara berriz, gure eskuinean tximinia txiki bat igo arte. Tximinia honek du luze honen zailtasun handiena. Hau pasa ondoren, pitoi bat ikusiko dugu harrian sartuta. Ondo goazen seinale. 10 bat metro gorago, bilera egingo dugu bloke batean.

3. luzea (IV+, 50 m.): Bilera eginda genuen bloketik, zuzen tximinia estu batetik gora. Oso ergonomikoak ez diren pausu batzuk egin ondoren, pausu zailenera iritsiko gara. Bertan, bi pitoi eta kordinoak ikusiko ditugu bilera egiteko. Guk gora jarraitzen dugu, ez da eta bilera leku hoberena. Irtengune hau gainditzea ez da pausu erraza (IV+). Berehala ezkerreruntz hartzen dugu erabat, ertzaren beste alderarte. Alde frantsesean sartuko gara berriz. Hemen, bilera komodo bat egingo dugu.

4. luzea (IV, 40 m.): Zati errazagoa ematen du, hasieran I eta IIko pausuekin, baina luzearen erdikaldean irtengune zail bat du. Hau gainditu eta 10 metrora, beste balkoi haundi bat dugu bilera egiteko.

5. luzea (IV, 50 m.): Berehala, IVko horma bat dugu parez pare. Gainditu ondoren, eskuinerantz hartzen dugu, bidea hemendik doala baitirudi. Grieta eta bloke handiko gune batera iristen gara. Erdi galduta gaude eta ez gaude seguru bide zuzenetik goazen. Hala eta guztiz ere, gora egitea erabakitzen dugu. IVko pare bat pausu gainditu ondoren, bat batean, gure muturraren parean azaltzen da diedro famatua.

6. luzea (V+, 30 m.): Diedroa motza baina ikusgarria da. Bi hormen elkargunean grieta bertikal bat du eta eskuak oso ondo sartzen dira. Zulo bera aprobetxatzen dugu pare bat friend sartzeko. Diadroaren ia amaieran pitoi bat dago eta azken segurua bertan sartzen dugu. Hemendik aurrera, hankak jartzeko leku gehiegi ez daude. Aurreko zuloan eskuin eskua sartu, oinak paretaren kontra jarri eta inpultso txiki batekin ezker eskua diedroaren amaieran heltzea iristen gara. Motza baina intentsoa! Baina luzea ez da hemen amaitzen: Balkoi batean aurkitzen gara eta pare parean gendarme bat dugu, non bera eta hormaren artean dagoen pasartea estuegia den eta ez garen bertatik sartzen. Beraz, eskuin horma igotzea besterik ez zaigu geratzen. Helduleku oso gutxi ditu, baina besarkatzeko posizioan jarrita, bi eskuentzako helduleku erosoak aurkitzen ditugu. Ezker hanka pasarte estuan sartu eta eskuinarekin paretaren kontra indarra eginez, gora egiten dugu. Hemen bai esan genezake luzea gainditu dugula. Metro gutxira, bloke batean, bilera egiten dugu.

7. luzea (I, 30 m.): Von Martín pitoiaren puntara oinez.

Hemendik aurrera, bi aukera ditugu. Lehena, Palas mendiaren puntara joatea da, baina horretarako oraindik luze gehiago egin beharko ditugu: Torrera igo IV+ zailtasuneko pausu oso aereo batekin eta ondoren jarraitu IIIko beste pausu errazago batekin. Jetsiera, Ledormeur tximiniatik.

Bigarren aukera, ertzetik irten eta aterpetxera deskantsatzera jeistea da. Aukera hau hartzen dugu, oso nekaturik baikaude, oso egun luzea baitaramagu eta eguraldiak edozein momentutan sorpresa bat eman diezaguke. 5 ordu baino gehiago goaz eskalatzen, hasieran bidez nahastu ondoren.

8. luzea (II+, 20 m.): Destrepatu pitoia eta Torre-aren lepora.

Rapela: Kordinoak daude rapelatzeko. Lehen rapelak, 50 metro duazka. Bigarrenak 15. Hirugarrena beste 50 metrora dago. Azkenik, beste 50 metro behera egiten ditugu, nahiz eta destrepatzeko aukera egon eta hormaren basea bistan izan.

Orokorrean, harroka kalitate onekoa da. Denetariko pausuak daude. Amaierako diedroa zoragarria da. Baina, batez ere, ia eskalada guztian, erdi galduta gindoazen sentsazioa izan genuen, bidea ez baita oso garbia. Hala ere, intuizioak eta logikak beti leku onetik eramaten zaitu.