Castor eta Pollux, izen mitologikoak
bisita
Mitologiak dionez, Castor eta Pollux anai bikiak izan ziren ama berdinetik jaioak, aita ezberdinak izan bazituzten ere. Bat hilkorra zen (Castor) eta bestea hilezkor (Pollux), ala izanik ere beti arduratu izan ziren nabigatzaile-katik eta bai greko eta erromatarren mitologiak onetsi dituzte. Plutarcok dionez, Castor eta Pollux baino anai hoberik ez dago, ez eta kondaira gehiago dituztenik hilik bizirik baino. Uda honetan Alpeetan egingo genuen azken igoera berezia izan zedila nahi genuen eta ez dugu inongo dudarik ala izan zenik.
Alpeetako gure azken egunak dira eta Ayas aranera gerturatzera erabaki dugu, bertako azken herriraino Saint Jacques (1689 m.). Eguerdiko 14:20 h. dira eta taberna batetako terrazan eseri gara zerbait jateko asmotan, eguna ona da baina mendiak lainoturik daudenez ezin ditugu ikusi, naiz igotzera gustukoak ditugun batzuen gertutasuna sumatu. Txantxa artean gabiltza eta bat batean azken igoera bat egiteko ideia izan dugu etxeratu aurretik eta erabakia garbi dugula dirudien arren, behin eta berriz mapak begiratzen ditugu. Arratsaldeko 15:00 h. dira eta dagoeneko pentsa dugu nora joan eta denbora gehiago galdu gabe Beñatek Bezzalama aterpetxera telefonoz deitzen du. Ez dugu berri onik jaso eta garbi utzi digute betea dagoela eta bi pertsona gehiagorentzako lekurik ez dagoela jada. Azken aukera bat dugu eta Guide Val d´Ayas aterpetxera deitzen dugu, Bezzalama aterpetxea baina 384 m. gorago dagoena. Lekua dagoela baieztatu digute eta afaria 19:00 h. izaten dela esan ere, kontutan badugu aterpetxera iristeko aurri-kusitako denbora 4:30/5:00 h. direla, erronkari aurre egiteko prest gaude iristeko aukerarik ez badugu ere. Urduri eta kezkati gaude, 15:30 h.dira eta gu oraindik motxilak prestatzen. Azkenik Marijo eta Enara agurtu eta gorantz hasi gara.
Motxilak harriak eramango bagenitu bezala pisatzen dute, baina hasieratik jarri dugun erritmoa handia da. Basoko igoera bat batean egiten dugu eta gora iristen garenean euria indartsu hasten da. Trumoiak bonbak dirudite inguru hauetan eta zerua erabat beltz dago. Ahal dugun bezala Plan di Verra Sup. Lautadako txaboletara iristea lortu dugu (2382 m.) eta euriez babestu txabola baten atarian. Garbi genuen berandu iritsiko ginela aterpetxera baina orain, geldi gaudenez, ez dakigu zer gertatuko den. Geldirik gauden unea luze egiten zaigu, behin eta berriz ordularia begiratzen dugu, euri jasa etengabe botatzen duen bitartean. Dagoeneko 30´pasa dira eta denak berdin jarraitzen du, zerua erabat beltz dago eta lainoa ere mendietatik behera agertu da, ori gutxi balitz hotza handiagotu da eta haizea ere indarrean dabil. 45´pasa dira eta denbora gehiago geldirik egoteko asmorik ez dugunez, aurrera jarraitzeko erabakia hartu dugu. Badirudi euriaren indarra zertxobait baretu dela jarraitzen badu ere. Zerua arinago dago eta pentsatu nahi genuke erauntsia pasatzear dela.
Hasierako erritmoa berreskuratu dugu eta oso azkar goaz, galdutako denbora berreskuratu nahiko genuke baina oso zaila iruditzen zaigu, itxaropena galdu ez badugu ere. Gorantz goazen heinean euri erauntsiak sortu dituen ondorioak ikusten ari gara, uharrak ur lasterreko errekak dirudite eta zapaltzen goazen lurra erabat zuri dago, elurra egin izango baluke bezala, baina egin duena izugarrizko kazkabarra da eta ibiltzea ere zailtzen diguna. Itxuraz Mezzalama aterpetxea gertu dago, habiadura handitzen saiatzen gara erraza izan ez arren, eta aterpetxea dagoen lautadara iristea lortzen dugu (3036 m.). Egurrez eginiko eraikuntza bat da, zahar xamarra eta handia ez dirudiena. Lekurik ez dagoela esan badigute ere telefonoz hitz dugunean, Beñat badaezpada ere galdetzera sartzen da, euri jasan ondorioz bakarren bat etorri gabe geldituko zen itxaropenekin, baina beteta dagoela esaten die eta ezinbestean, gure bidea jarraitu beharrean gara. Arratsaldeko 18:40 h. dira eta egia esan, naiz eta 45´geldirik egon euriarengatik, oraindik ere liburuak jartzen duen denbora baina askoz ere gutxiago behar izan dugu ona iristeko.
Arroka ertza igotzen dugu sigi-sagak eginez harri multzoak jarraituz, laster batetan altura irabazten dugun bitartean. Denbora gutxi pasa arren Mezzalama aterpetxea oso txikia ikusten dugu gure oinpean eta aldiz, ez dugu Val d´Ayas aterpetxea ikusteko aukerarik, ziur egonda ere gertu behar duela egon. Mendate antzeko batera iritsi gara eta zeharkatu Verra glaziarrean zuzenean sartuz. Ezkerretik eskuinera zeharkatu beharrean gara eta 300 m. badira ere izoztuta daude, ala ere ez dugu pentsatzen kranpoien beharrik izango dugunik bata besteko inklinazioa 15º denez, naiz ez dugun denbora gehiago galtzerik jarri eta kentzean. Beñatek botak jantzita dituenez ez du arazo handiegirik zeharkatzeko, ni berriz trekking zapatilekin noanez bide erdian geratzen nahiz ez aurrera ez atzera egiteko aukerarekin. Gutxika bada ere eta makilak erabiliz, mailak egiten saiatzen nahiz zeharkatzea lortuz, besoak txikituta dauzkat egindako indar eta tentsioaren ondorioz. Irabaztea pentsatua genuen denbora soberan gainditu dugu eta behar ez genuen arriskua hartuz gainera.
Arroka soltez eginiko aldapa tente batek, soka eta egurrezko zubi batzuek jarrita dituen horma baten oinarrian uzten gaitu eta inongo zailtasunik gabe, oso tentea bada ere, Guide Val d´Ayas aterpetxeko balkoira eraman (3420 m.). Arratsaldeko 19:25 h. dira eta oraindik afariak ematen ez dira hasi, zorteko gara. Pasa zaigun guzia kontutan izanik, berandu atera, 45´geldirik egon erauntsiaren ondorioz, glaziarra zeharkatzeko arazoak, marka guziak hautsi ditugu. Aterpetxeko zaindariari gure etorrera baieztatu ondoren mahai bat izendatu digu afaltzeko, baina momentuz ez dirudi lo egiteko oherik dugunik. Jangela lepo dago eta bere edukia 80 pertsonentzako bada ere, ziur gaude gehiago gaudela. Afaria oso ona dago eta gosez gaudenez, oso ongi etorri zaigu pentsatu harren ordu gutxi batzuk aurretik ez ginela garaiz iritsiko.
Afal ostean berriz ere Beñatek gure oheari buruz galdetzen du eta gu baina lehentxeago iritsi diren bi neska Alemanei eman dizkiotela esan diote, guretzako izendatuak bazeuden ere. Ezinbestean amore eman beharrean gara eta jangelako zoruan, mahai azpian zehazki, lo egin beharra dugu neska Alemanen mutil lagunekin batera. Koltxoneta fin eta manta bat ekarri dizkigute, baina ez zaigu askorik axola, oso gustura gaude gauden lekuan. 23:00 h. inguruan gure ohetan etzan eta azkar batetan lo hartzen dugu.
Bigarren eguna
Goizeko laurak inguruan jendea mugitzen sumatu dugu eta minutu batzuek geroago argiak pizten dituzte. Jaikitzeko ordua iritsi dela dirudi, denbora gehiago egotea gustukoa badugu ere. Bat batean jangela jendez gainezka dago eta denak ere prestu gaude gosaltzeko. Atzoko erauntsiaren ondoren zerua berriz garbitu da eta izar ugari nabari dira. Gosaltzeko ekarri diguten guzia jan dugu eta mahaikideek utzi dutena ere, dena ondo etorriko zaigunez, gauza guziak jaso eta kalera irten gara, gaua oso hotz dago. Kranpoiak jantzi ditugu, frontala piztu eta or goaz maldan gora. Aterpetxearen atzeko aldean hasten da bidea eta zuzen zuzenean Verra Glaziar Handian sartu, pitzadurak ugariak diren leku batetan eta bide egoki eta segurua bilatzea zail egiten zaigu. Gure aurretik atera direnen arrastoak ikusten ditugu baina gure aurretik doan hiru pertsonek osaturiko sokada bat, urteetan aurrera doazen bi emakume eta gizonezko bat, jarraitzea erabaki dugu. Bi aldiz ere itzuli beharrean gertatu gara aurkitu ditugun pitzadurak inongo konfiantzarik ematen ez digutenez. Itxuraz pitzadura gehien dagoen tartea gainditu dugu eta Beñatek erabaki du, sokaren muturrean doanez, hirukotea aurreratzea, gure abiadura beraiena baina bizkorragoa bai da. Lehenen doan emakumearen parera iritsi da Beñat eta bat batean emakumea desagertu da, pitzadura batek irentsi du. Sokan doazen bi lagunak azkar ibiltzen dira eta soka tinko eutsiz erorketa gelditzea lortu dute, baina ez dago emakumearen arrastorik. Nik Beñat ziurtatzen dut pitzadura inguratu dezan eta emakumearen motxila tapa eltzea lortu du, ura baita ikusten den gauza bakarra, indartsu tiratuz. Eskerrak emakumeak ez duenik askorik pisatzen eta denen artean segituan ateratzen dugu. Ondo dago eta ez zaio urduritasunik nabari, inoiz ez du irribarrerik galdu. Gure laguntza eskertzen digute, elkarri agur esan eta gure bidea jarraitzen dugu kontu handiz, orain arte izan badugu ere, gertatutakoak zer pentsatua eman digunez.
Azkenik Verra Glaziar Handiaren tarte aldapatsu eta pitzadura gehienekoa gainditu dugu eta arrasto garbi bat jarraituz Castor eta Poluz zatitzen dituen lepora iritsi. Eguna argitu du eta dagoeneko lehen eguzki izpiek berotzen dizkigute, jendea berriz pilatzen doa eta inork ez du lehenengoa izan nahi Castor mendia igotzen, beste askok berriz Pólux mendira joatea erabakitzen duten bitartean. Azkenik lau pertsonez osaturiko sokada bat (bi mutil eta bi neska) igotzen hasten da eta Beñat eta ni beraiekin joatea erabaki dugu gailurreraino. Goazen seiak 30/50º dituen malda tentean sigi-saga batzuek medio gainditzen goaz, eskuinera beldurgarria dirudien amaigabeko amildegi bat eramanez. Ez pentsatzea hobe naiz batzuetan ezinezkoa den.
Gutxika bada ere altura irabazten goaz eta dagoeneko Polux gailurra baina askoz gorago gaude. Behin gailurreko ertza harrapatzen dugunean jarraitu besterik ez dugu eta inongo zailtasunik gabe Castor gailur estu eta txikira iristen gara (4228 m.). Oso pozik gaude eta elkar zoriontzen gara. Nork esango luke orain ordu gutxi gaur goizean hemen goian izango ginenik. Tontorra hain txikia da gainezka egin du azkar batetan, sokada batzuk igo direnez Quintino Sella aterpetxetik zeharkaldi polit bat eginez ertz fin eta airezko batetik, hemendik dotore ikusten dena.
Gure ondoan aurkitzen den Monte Rosa-ren ikuspegia ikusgarria da. Parez pare Polux ikusten dugu gure hurrengo helburua dena, Punta (4106 m.), Breithorn bere gailur ezberdinekin edo nahastezina den Matterhorn edo Cervino (4478 m.). Jendea etortzetik gelditzen ez denez jaistea erabakitzen dugu, datozenei lekua uzteko asmotan. Igotzean egin dugun bidea erabiliz jaisteko baina sokada asko datozenez, ezinbestekoa zaigu bidetik ateratzea gorantz datozenek arazorik izan ez dezaten. Gorantz doazen oietako sokada bat glaziarrean arazoa izan duten hirukotea da. Pitzadurara erori den emakumeak irribarre batez agurtu digu. Neke askorik gabe eta igotzean baina denbora gutxiago erabiliz lepora iristen gara.
Verra Glaziarretik berantz goaz Polux mendi puska ezkerretik inguratzen, igotzeko aukeratu dugun bidea beste aldean aurkitzen bai da. Igoera bi eratara egiten dugu, hasieran arroka hautsi artetik eta kranpoiak kentzea behartzen diguna, ondoren elurrezko ertz fin eta airezko batetik, oso polita dena gailurra bitarte. Arrokazko zatia oso gogorra eta neketsua egiten zaigu plaka liso batera iritsi bitarte, soka finko bat jarrita du eta korridore estu eta tente batera eramaten gaitu, helduleku ugari dituena zein beste soka finko bat ere.
Sortez gaude apenas jenderik gurutzatzen dugu, lehenbiziko orduan ziur nago jende ugari ibiliko zela korridore honetan eta pilaketa ugari sortuko zirela. Behin igotzea lortu dugu eta lautada txiki batera iristen gara Ama Birjin baten irudia dagoena eta berriz ere kranpoiak jartzen dituguna. Bakar bakarrik ertz zorrotz, airezko eta polita dena igotzea besterik ez zaigu geratzen, 45/50º inklinazioa badu ere zailtasunik gabe egiten duguna.
Pólux tontor fin eta estuan gaude (4092 m.), apenas mugitzeko aukerarik gabe. Bertan dauden bi lagunei argazki bat ateratzeko eskatzen diegu, momentua gorde beharra dago eta denbora gehiago galdu gabe, igotzean egindako bide berbera egiten dugu berantz, Ama Birjina dagoen lautada txikira iritsiz. Gailurrean denbora asko egoterik izan ez dugunez, geldialdi bat egitea pentsa dugu harrigarria ikusten den paisaiaz gozatzeko. Castor mendiaren igoera ezin hobeto ikus daiteke, jendearen joan etorria nabaria da hemendik.
Korridoretik jaisteko prestatzen gara baina gidari bat esperientzia gutxiko bi bezeroekin aurkitzen dugu bertan, gure martxa oztopatuz. Dena den, izan dugun aurreneko aukeran aurreratzen ditugu eta gure pausoa azkartu. Presaren presaz gabiltza eguzkiak gogoz berotzen bai du eta elurraren baldintzak asko aldatu bai dira. Berriz ere kranpoiak jarri ditugu eta glaziarrean sartu. Pentsa bezala elurraren baldintzak asko aldatu dira eta kontu handiz goaz. Pitzadurak goizean baina handiagoak dirudite eta gutxika gutxika pazientzi handiarekin gainditzen goaz, urduritasun momentuak pasa ditugun arren aterpetxera iristea lortu dugu eta behin bertan, jan, edan eta atseden hartzeko aprobetxatzen dugu.
Oraindik ere Saint Jaques herrira jaistea falta zaigu, Marijo eta Enara gure zain daudenez martxan jartzea erabaki dugu. Aldapa tentea jaisten dugu soka tinkoz baliatuz eta harrikarian sartzen gara atzo igotzeko behar izan genuen denbora baino gutxiago erabiliz. Glaziarraren ertzean gaude eta atzo egin genuena ez errepikatzearren, saihestea pentsa dugu morrenatik zeharkatuz. Mezzalama aterpetxea ikusten dugu, gure hurrengo helburua dena, eta laster batetan iritsi. Maldan behera goaz gorantz datozen jendearekin gurutzatuz eta berantz doazenak pasatuz. Dagoeneko Plan de Verra Superior txaboletan gaude, atzoko gure babeslekuan, eta bakoitzean gure helburua gertuago dugu. Soilik basoa jaistea besterik ez zaigu geratzen eta bukatu aurretik Marijo eta Enara aurkitzen ditugu gure zain. Elkartzea oso hunkigarria gertatzen da.
Alpetan udara honetan eginiko azken igoerak pena merezi izan du, bizi izan dugun esperientzia izugarria eta atsegina izan da. Baliteke Castor eta Pólux izen handiko mendiak ez izatea ez eta oso garaiak ere, baina oso garbi daukagu guretzako beti izango direla gailur mitikoak.
Datu teknikoak
- Ibilbidea: Castor Val d´Ayas aterpetxetik
- Igoera data:20 y 21/08/2012
- Desnibela:1.731 m. + 826 m.
- Kokapena:Alpeak
- Kategoriak : Kranpoiak, Oinezko igoera
- Zailtasuna:PD+
- Harri eskaladaren zailtasuna:III-
- Korridorearen graduazioa:45º
- Iristeko denbora:3h.55´+ 4h.30´
- Nola iritsi:Ayas aranean dagoen Saint Jacques herritik (Italia)1.689 m.
- Igotzeko denbora:11h.30´
- Jeisteko denbora:4h.30´
- Ezaugarriak:Castor: Glaziar ibilbidea Val d´Ayas aterpetxetik. Azken malden batazbestekoa 30/50º. Pólux: Glaziar ibilbidea Val d´Ayas aterpetxetik. Igoera mixtoa arroketatik II soka tinkoak daudelarik eta elur ertz fin eta airezkotik 30/50º.
- Materiala:kranpoiak, pioleta, kaskoa, soka eta glaziarrean beharrezkoa den materiala.
- Garaia: Uda
- IBILBIDEAREN DATU GUZTIAK IKUSI